Osudy díla Jacoba Boehma (jeho rukopisů a edic)

Příloha I – přehled známých rukopisů Boehmova díla

Příloha II – stručný přehled edic Boehmova díla

Boehmova Weg vyšla poprvé 1624 pod titulem:

Der Weg zu Christo. In Zweyen Büchlein. Das erste Von Wahrer Busse / wie sich der Mensch im Willen und Gemütte in sich selber erwecken müsse / und was seine ernste Betrachtung und Fürsatz sein solle. Nebenst angehengten gar ernsten Gebeten. Das ander Von Wahrer Gelassenheit / wie der Mensch in Göttlichem vertrawen wandeln solle. Gestellet durch einen Liebhaber Gottes / und der recht gründlichen warheit.

Jako vydavatel vyl uveden „Johann Rhamba“, pod nímž se skrýval Johann Sigismund von Schweinichen. Už v tomto vydání byl obsažen též Gespräch vom Übersinnl. Leben. V této podobě dále vydáváno: Görlitz 1628, Amsterdam 1635, 1658, 1674, 1675, 1677, 1682, 1698, Frankfurt a Leipzig 1700, Altona 1700. Od 2.vyd zbohaceno o Busse II, Wiedergeb.; od 4.vyd. ještě o Gebetbüchlein, až od 8.vyd – tedy od prvního souborného (1682) je tam také Beschaul a „Von der erleuchteten und unerleuchteten Seele“ 1647-1654 množství překladů do angličtiny

 

Aurora vyšla tiskem v Amsterodamu u Johanna Janssona r. 1634, pak ještě 1656, 1676; 1686 přel do holandštiny J.Luykenem ; do angličtiny přeložena 1656 J.Sparrowem,

 

SIgnR

vyšla poprvé pravděpodobně v Amsterodamu, roku 1635 (Beyerland), pak znovu 1639; anglicky Londýn, 1651 (J. Ellistone), francouzsky Frankfurt 1664

 

Bedenck Stief

pravd. Amsterodam 1639, pak Amsterodam 1676, holandsky Amsterodam 1693, anglicky Londýn 1653 a 1659 (J.Sparrow)

 

MM vyšlo v Amsterodamu u Johanna Janssona 1640 (Vyd. Beyerland), pak 1678; holandsky 1700 (J.Boot), anglicky. Londýn 1654 (J.Sparrow, J.Ellistone) výtah z něj rovněž vydal pod titulem „Josephus Redivivus“ Franckenberg už r. 1631 a 1635

 

Trostschrift von vier Compl.

pravděpodobně Amsterodam před 1642, pak Amsterodam 1661, holand. Amsterdam 1642 (Beyerland) angl. Londýn 1654 (C.Hotham)

 

Von Christi Testamenten (Taufe u. Abendmahl)

 vyšlo poprvé v Drážďanech (!), r 1642, nakladatel (asi pseudonymní – Anastasius Morgenroth), obsahuje obě verze!, Amsterodamské vydání z r. 1658 jenom verzi novější; Holandsky Amsterdam 1693 (J.Boot), angl. Londýn 1652, 1656 (J.Sparrow obě)

 

Gebetbüchlein vyšla samostatně

 asi Drážďany 1642, pak 1656; Amsterdam 1658, 1677 ; holand. 1641(Beyerland), 1653 (M. le Blon), 1685, angl. Londýn 1661 (J.Sparrow)

 

40Fragen (pro Balth. Walthera)

Amsterdam (Hans Fabel) 1648, 1663; lat. Amsterdam 1642 (Bexerland), angl. Londýn 1647, 1665 (J.Sparrow)

 

 

Dialogus einer hungerigen .. und einer Erleuchteten Seelen (Spis určen J.S. von Schweinichen)

Amsterdam, Hans Fabel 1649,, samostatně tištěn  ještě ve Frankfurtu a Lipsku, 1692 a 1700 (jinak jako součást Weg); holand. Amsterdam 1635, 1685 (Beyerland), angl. Londýn 1645, 1648, 1654

 

Dopisy (Theosophische Send-Schreiben)

vydal v Amsterodamu Heinrich Betge, 1658 (62 dopisů z vlastnictví A. von Franckenberg); toto vydání bylo přeloženo do holand. 1641 Amsterdam (Beyerland), pak ještě 1693 (vyd. J.Boot); angl. v Londýně 1645 (výběr), 1649 (J.Ellistone)

 

3Princ

Amsterdam, Heinrich Bethge 1660, holandsky 1637 (Beyerland), angl. 1648 (Sparrow)

 

DrfLeb (Hohe und tieffe Gründe Von dem Dreyfachen Leben des Menschen / nach dem Geheimnüß der dreyen Principien Göttlicher Offenbahrung)

Amsterdam, Heinrich Bethge 1660, holand. 1637 *Beyerland), angl. Londýn 1650 a 1656 – obě J.Sparrow)

 

Menschw

Amsterdam (Bethge 1660) hol. Amsterdam 1642 (Beyerland), angl. Londýn 1652 (J.Sparrow)

 

Clavis (společně s „Tabula Principiorum“ a Beschaul) Amsterdam, Bethge 1662; hol. 1642 (Beyerland), angl. Londýn 1647 (J.Sparrow)

 

Theosp  (titul: Vom sechs Puncten. Hohe und tieffe Gründung I. Vom Gewechse der drey Principien etc.)
Amsterdam, Christoff Cunrad 1665^hol. Amsterdam 1642 (Beyerland); angl. Londýn 1665 (J.Sparrow)

 

Apol.Richter

Amsterdam, Bethge 1675; hol. Amsterdam 1642 (Beyerland), angl. Londýn 1662 (J.Sparrow)

 

Das Umgewandte Auge / Welches handelt von der Seelen und ihrer Bildniß / Und dan von der Turba, welche die Bildniß zerstöret neobsaženo jako samost spis, v edicích Supplementum k 40 Fr!

Amsterdam, Christoff Cunrad 1676

 

MystP  (titul: Eine kurtze Erklärung von sechs Puncten / I. Vom Blut und Wasser der Seelen II. Von der Gnaden-Wahl … ettc)

Amsterdam, Bethge 1676, holand. Amsterdam 1642 (Beyerland=

 

MystPansophicum (Gründlicher Bericht / Vom Irrdischen und Himmlischen Mysterio. Wie dieselbe ineinander stehen: Wie das Irrdische und Himmlische offenbahret werde …)
Amsterdam (Christoff  Cunrad, 1676, holand. Amsterdam 1642 (Beyerland), lat. Amsterdam 1650 (Franckenberg)

 

Apologia, Betreffend Die Vollkommenheit des Menschen. Das ist / Eine gründliche Antwort auff die Auslegung Esaiae Stiefels / über vier unterschiedliche Texte der H.Schrift

Amsterdam, Christoff Cunrad 1676; angl. Londýn 1662 (J.Sparrow)

 

2Apol Tilke (Andere Apologia Wider Balthasar Tilken, Handelende Von dem ewigen Fürsatz und Gnadenwahl Gottes; wie auch von der Menschwerdung der Person Christi / und von Maria der Jungfrauen

Amsterdam, Christoff Cunrad 1676; ho. Amsterdam 1642 (Beyerland); angl. Londýn 1662 (J.Sparrow)

 

1Apol Tilke (Erste Apologia Wider Balthasar Tilken. Eine Verantwortung des Authoris, wegen seines Buchs Aurora; durch einen feindlichen Pasquil angefochten)

Amsterdam, Christoff Cunrad 1677, hol. Amsterdam 1642 (Beyerland), angl. Londýn 1662 (J.Sparrow)

 

Betrachtung Göttlicher Offenbahrung / Was Gott/ Natur und Creatur / so wohl Himmel / Hölle / und Welt /  samt allen Creaturen sind? In 177 Theos Fr

Amsterdam, Christoff Cunrad 1677, holand. 1642 (Beyerland), angl. Londýn 1661 (J.Sparrow)

 

Souborné edice:

1682, Amsterdam: Des Gottseligen Hoch-Erleuchteten Jacob Boehmens Teutonici Philosophi Alle Theosophischen Wercken.   Theils aus des Authoris eigenen Originalen / theils aus den ersten und nachgesehenen besten Copyen auffs fleissigste corrigiret. ; vyd. Gichtel (tiskař H. Wettstein?)
            15 svazků obsahuje 2 rejstříky, množství emblémů (prakt. veškeré tradované emblémy pocházejí z této edice, jejich původ je jinak nejasný!), Franckenbergův životopis Boehma

1715, Hamburg: Theosophia Revelata. Das ist Alle Göttliche Schriften Des Gottseligen … Johann Otto Glüsing, pravděpodobně podle Gichtelovy příruční předlohy
            pouze 2 svazky, bez obrázků

1730-31, Leiden?: Theosophia Revelata. Das ist Alle Göttliche Schriften Des Gottseligen … Johann Wilhelm Überfeld
           
11 svazků, 11.svazek jsou rejstříky, sumáře kapitol (od Gichtela), vyobrazení jako ve vydání z r. 1682; toto vydání též v reprintu z let 1955-61 (Faust, Peuckert)

1831-47, Leipzig: Sämtliche Werke, ed. K.W.Schiebler
           
7 svazků nespolehlivá edice

 

Výbory:

nepojmenovaný výbor z r. 1652-54 („Thorner Ausgabe“)

 v Anglii vyšly dva vzájemně se doplňující výbory, jež tvoří úplné korpus B. děl:
Several Treatises: Of Jacob Behme Not Printed in English before .. Englished by John Sparrow (London, Matthew Simmons 1661)           a
The Remainder of Books written By Jacob Behme Englished by John Sparrow (London, Matthew Simmons 1662)

 významný je ještě výbor Lawův:
The Works.. With Figures, illustrating his Principles, left by the Reverend William Law, 4 svazky, Londýn 1764-81