Tutaj artykuły są adnotowane istniejące tylko w jednej wersji językowej, z celem tego, żeby czytelnik mógł uzyskać przynajmniej ogólne pojęcie o ich treści i uzyskać o nich preliminarne wrażenie, np. za pomocą programów tłumaczniczych.
Adnotacje artykułów z sekcji Philosophica
| Tytuł | Tytuł oryginalny | Język |
|---|---|---|
| Ścieżki filosofii | Cesty filosofie |  |
| Drogi filosofii często pokrywają się ze sposobami językowego wyrażenia. Filosofię (metody filosoficzne) możemy podzielić na filosofię postulatywną (której narzędziem jest jasność, widzenie), pytania filozoficzne i „filozofię wykrzyknikową“. Wymieniaja się również teorie o pochodzeniu języka, i artykuł się zajmuje też kontemplacją filozoficzną, logiką, filosofią historyczno-narracyjną, utopią. | ||
| Idei w myśli Zdenka Neubauera | Zamyšlení nad idejemi u Zdeňka Neubauera | |
| Rozważania nad esejem Zdeńka Neubauera „O přírodě a přirozenosti věcí“. Rola doświadczenia w kształtowaniu idei. | ||
| Dobro i zło – w aspekcie mitologicznym | O „dobru a zlu“ mytologicky | |
| Rola drzew w Gen 2. Jak jest możliwe nawadzać poprzez oferowanie wyboru. Wybór nie powinien być tylko między „dobrym“ a „złym“. Powstanie dyktatury „dobra lub zła“ i zwolnienie od niej. | ||
| Prawda | Pravda | |
| Wymiar arystotelski prawdy nie wystarczy ani w osłabniętej postaci wymagającej nie zgodę ale korespondencję. Ale Arystoteles słusznie przypomina nam, że poznać możemy tylko to, co już niejak znamy – w świecie czysto priwatnym nie bardzo ciężko się prawda konstytuuje. Szukanie sedna prawdy poprze dwójge jej antytezy – blęd i kłamstwo. Rola aktywności w drodze do prawdy. Wartość tzw. prawdy objektywnej. Falsyfikacja też nie jest drogą do prawdy. Jakiej prawdy nam trzeba? Prawda jak medium identyty, jak fenomen religijny i transcendentny, jak pewność ontologyczna. | ||
| Tajemniczy aion | Tajemný aión | |
| Bardzo powszechna chrześcijańska formuła doksologiczna uderza swoją – na pierwszy rzut oka niepotrzebną – złożonością lub dwulicowością: przez wieki wieków. Tej zagadki nie da się rozwiązać, dopóki nie uświadomimy sobie, że u jej podstaw leży o wiele starsza koncepcja tzw. aionu, z długą historią rozpoczynającą się w przedklasycznej Grecji. Czy istnieją różne wieki A mogą isnieć obok siebie? Przynajmniej z dwoma wiekami spotykamy się, ponieważ zarówno w (żydowskiej) starożytności (olam habbá), jak i teraz oczekiwano Nowgoj Wieku (New Age). Ale Nowy Wiek może mieć również cechy osobiste (a nazywa się potem Mesjaszom). A gdyż jest więcej wieków, też więcej światów.Struktura czasowa świata może być dość złożona i z pewnością wielość światów powoduje wielość czasów lub nawet wieczności(i). Zarówno czasowość, jak i osobowość pojawiają się w gnostycznym aionie, który nie jest zwykłym czasem, ale rodzajem jego przeciwieństwa – czymś zapewniającym wigor i stabilność. XIX wiek odważył się przełamać dotychczasowe źródło stabilności – konwencjonalną przestrzeń (w matematyce, a później w fizyce). Wydaje się prawdopodobne (i ilustrujemy to tutaj to przykładami), że ludzie początku ery chrześcijańskiej odważyli się na przełamanie jeszcze bardziej zasadniczej uniwersalności – czasu i zdałali odkryć w czasowości też cechy osobowości. | ||
| Ukryty punkt zwrotu w historii filosofii | Skrytý bod obratu v dějinách evropské filosofie | |
| A. Czy to Kartezjusz? – Ruch vs. esse w filozofii – Struktura świata średniowiecznego – Mistycy -Jacob Boehme, jego „Pryncypy“ i jego „Proces“ B. Przyczyny w filozofii – Wybitni outsiderzy (m.in. Boehme) – Böhmego (binarna!) Uniwersum konstytutująca dialektyka | ||
Adnotacje artykułów z sekcji Historica / dějiny a dějiny myšlení
| Tytuł | Tytuł oryginalny | Język |
|---|---|---|
| Wieki paralelne | Paralelní věky v gnózi Der Paralelismus der Zeitalter in der Gnosis |  |
| Wychodząc z z poszczególnego dyktum w utworze gnostycznym Trimorfos Protennoia NHC XIII,1 (40,4-7), gdzie mówa jest o tworzeniu aionów gdyż już jedyn rząd takich istot istnieje, zamyśła się artykuł nad charakterem aionu gnostyckiego: Czy on jest istota czysto czasowa, przestrzeniowa lub osobowa. Dlatego rozpatrzony został zespól 100 wzmianek w literaturze gnostyckiej s interesującymi rezultatami, ustalając, iż niegdy może być aion tym wszystkim zaraz. Następnie rozpatrywa się (przed-gnostyczna) historia pojęcia aion od starożytności aż po czasy chrześcijańskie a też stosunek gnostycznych aionów do eschatologii żydowskiej z jej dwoma wiekami (OLAM HAZE, OLAM HABBA). Dekompozycja przestrzeni, do jakiej doszło w matematyce XIX wieku chyba miała już poprzednictwo w tym, jak człowiek epoki hellenistycznej, gnębiony bardzo totalitą czasu (niszczącego czasu – typu CHRONOS) i losu (HEIMARMENE) zdołał pokonać i rozdrobić strukturę czasowości. | ||